Scroll Top

Dit bericht is een uitgebreidere versie van de opinie van mr. J.J.D. (Joost-Joris) van Doleweerd die op 20 mei 2017 verscheen in de Amersfoortse Courant. Dit bericht wordt ook uitgebreid en aangevuld naar aanleiding van informatie die beschikbaar komt.

img_6375Een coffeeshop naast de bioscoop en de muziekschool en om de hoek een orthodontist en een huiswerkinstituut is een ondoordachte oplossing voor het probleem dat Amersfoort al jaren kent met coffeeshops. Deze oplossing zorgt voor meer problemen, voor minder maatschappelijk draagvlak voor coffeeshops en is in strijd met landelijk beleid. Ook het vestigingsbeleid van de gemeente Amersfoort wordt minder begrijpelijk door deze oplossing. Kortom, de gemeente zou er verstandig aan doen om deze situatie nog eens goed te overdenken. Ik geef alvast een paar zaken waarmee men zou kunnen beginnen.

Het aantal coffeeshops binnen de gemeente Amersfoort is al jaren niet in overeenstemming met de omvang van de stad. Hierdoor werd de druk op de wél aanwezige coffeeshops veel groter dan wenselijk was en stapelde de problemen zich op. Eind 2015 heeft Amersfoort (terecht) ingezien dat het beleid niet meer houdbaar was. Het oude vestigingsbeleid, dat ruimte bood voor meer coffeeshops maar een combinatie van eisen ten aanzien van de locatie stelde waaraan geen enkele locatie kon voldoen, is dan ook gewijzigd door de gemeente. De gemeente leek daarmee eindelijk iets te doen aan de slechte situatie die was ontstaan ten aanzien van de coffeeshops in de stad.

Omdat het nieuwe vestigingsbeleid meer ruimte bood en de verwachting was dat veel ondernemers geïnteresseerd zouden zijn in een kans een coffeeshop in Amersfoort te exploiteren, organiseerde de gemeente een loterij. Iedereen met een plan kon zich (digitaal) aanmelden en met een loting werd een volgorde op de wachtlijst opgesteld. Vervolgens zou de gemeente de wachtlijst aflopen en stuk voor stuk de plannen beoordelen. De loting is georganiseerd in het voorjaar 2016. Ruim een jaar later is één vergunning afgegeven. Echt vaart lijkt er dan ook niet in te zitten, maar het kan natuurlijk zo zijn dat de gemeente erg zorgvuldig handelt.

Coffeeshop Snouckaertlaan

De vergunningen zijn verleend voor een coffeeshop op de Snouckaertlaan. De buurt reageerde geschokt. Hoewel dat wel vaker gebeurt bij de (geplande) opening van een coffeeshop en de soep niet zo heet gegeten hoeft te worden als zij wel wordt opgediend, zou ik menen dat in dit geval de ophef terecht is. Tenminste voor zover de zorgen zien op de (grote) hoeveelheid jeugdigen die in de nabijheid van de geplande coffeeshop gaan komen.

Naast de geplande coffeeshop zit de bioscoop. Dat betekent dat een kindermatinee naast de coffeeshop gehouden gaat worden. Maar ook jongeren in een leeftijdscategorie die interesse (gaan) tonen in softdrugs bezoeken de bioscoop. Ook zij worden geconfronteerd met de aanwezigheid van de coffeeshop, ook al zijn zij in de leeftijd dat zij niet binnen gelaten mogen worden. Tel daarbij op dat in dezelfde straat eveneens de muziekschool gevestigd is, en om de hoek een huiswerkinstituut en een orthondontiepraktijk, en de conclusie is gerechtvaardigd dat in de (zeer directe) nabijheid van de geplande coffeeshop diverse gelegenheden zitten waar (veelal) jongeren komen. Al deze jongeren worden geconfronteerd met de aanwezigheid van de coffeeshop.

Volgens het landelijk coffeeshopbeleid is dat niet wenselijk. Een van de onderdelen van dit Rijksbeleid is dat de zichtbaarheid van coffeeshops voor scholieren verkleind moet worden. Daartoe stelt het landelijk beleid geen harde eisen, maar vertrouwt het op lokaal maatwerk. Lokaal maatwerk past, aldus de Minister, bij het verkleinen van de zichtbaarheid van coffeeshops voor scholieren. Het lokale maatwerk dat de gemeente Amersfoort toepast, past in ieder geval niet bij het verkleinen van die zichtbaarheid voor scholieren. De keuze voor deze locatie vergroot juist de zichtbaarheid voor scholieren.

Daarnaast wordt het eigen beleid van de gemeente een stuk onbegrijpelijker. Ook dat is niet wenselijk, want hoe minder begrijpelijk beleid is, hoe groter de kans dat daarvan (al dan niet gedwongen) moet worden afgeweken. Het (nieuwe) Amersfoortse coffeeshopbeleid kent bijvoorbeeld een afstandsgrens tussen een coffeeshop en een middelbare school of MBO. Hoewel dit vanuit Rijksbeleid geen harde eis is – het Rijk vertrouwt op lokaal maatwerk – bevat vrijwel elk coffeeshopbeleid een vergelijkbare bepaling. Ook hierbij is weer de gedachte: scholieren moeten niet geconfronteerd hoeven te worden met een coffeeshop.

Opvallend is dat het Amersfoortse coffeeshopbeleid bovendien nog een afstandseis kent met betrekking tot basisscholen. Dat komt veel minder vaak voor. De gemeente licht dat ook toe: zij erkent dat basisschoolleerlingen hoogst zelden belangstelling hebben voor softdrugs, maar acht het ‘begrijpelijk’ dat veel mensen een coffeeshop bij een basisschool onwenselijk vinden. Zo staat het woordelijk in de toelichting op het Amersfoortse coffeeshopbeleid vermeld.

Dat roept de vraag op waarom de gemeente het niet begrijpelijk acht dat mensen een coffeeshop bij een bioscoop, muziekschool of huiswerkinstituut onwenselijk vinden. Bij de eerste twee komen ook basisschoolleerlingen en een deel van de activiteiten zijn daarop zelfs ingericht. Evenmin wordt duidelijk waarom Amersfoort wél (onverplicht) een afstandseis voor de middelbare school en het MBO opneemt, maar géén probleem heeft met een coffeeshop naast de bioscoop.

Het denkbare argument – en de gemeente lijkt ook daarnaar te verwijzen – is dat een coffeeshop niet toegankelijk is voor jongeren onder de 18 jaar. Dat is op zich juist, maar biedt geen verduidelijking. Immers, als het verbod op toegankelijkheid onder de 18 jaar zo zwaar weegt, dan hoeft een afstandseis tot een school ook niet meer. Dan hoeft de gemeente het ook niet begrijpelijk te achten dat mensen een coffeeshop tegenover een basisschool onwenselijk vinden: de kleuters mogen er toch niet naar binnen!

Ook voor de coffeeshops in Amersfoort op langere termijn is de verlening van vergunning en gedoogverklaring op de Snouckaertlaan niet goed. Bij een concentratie van jongeren – veelal in de leeftijd waarbij interesse voor softdrugs ontstaat of bestaat – en een coffeeshop is het wachten op incidenten. Dergelijke incidenten zorgen snel voor – al dan niet terechte – verontwaardiging waardoor het draagvlak voor (meer) coffeeshops in Amersfoort zal verkleinen. Daarmee bewijst de gemeente zichzelf geen dienst, maar al helemaal niet andere ondernemers die op goede locaties op een juiste en verantwoorde wijze voorzien in de behoefte die vanuit de stad Amersfoort bestaat. Ook om dat is een reden om deze vergunningverlening nog eens goed te overpeinzen.

Naschrift 20 mei 2017, 10:00: Luzac-college te ver weg

In de Amersfoortse Courant van 20 mei staat een artikel waarin de nabijheid van het Luzac-college genoemd wordt als reden om de vergunning te weigeren: AD.nl Dit heb ik hier niet benoemd, omdat het Luzac-college buiten de afstandseis valt. Zoals al in het artikel gesteld wordt, is de loopafstand over de weg van het Luzac-college naar de geplande coffeeshop meer dan 250 meter, maar is de afstand hemelsbreed minder dan 250 meter. Het Amersfoorts vestigingsbeleid gaat echter uit van de loopafstand over de weg. Dat betekent dat het Luzac-college geen formeel beletsel is, hoewel het wel onderstreept dat de geplande coffeeshop aan de Snouckaertlaan een slecht idee is.